در روزگاری که رسانهها و جریانهای غالب تصویری خاص از موفقیت و پیشرفت را به نمایش میگذارند، ناخودآگاه ذهن بسیاری از ما عادت کرده است که موفقیت را تنها با چهرههایی از آنسوی مرزها پیوند بزند؛ گویی موفق بودن و درخشش در عرصههای جهانی، امتیازی انحصاری برای ملتهای دیگر است و سهم ما تنها تماشای آنها و تحسینشان است. این یک خطای شناختی جدی است که در لایههای عمیق ذهن جامعه نفوذ کرده و یکی از پیامدهای تلخ آن، عدم اعتماد به نفس در خودباوری ملی و بهویژه نادیده گرفتن توانمندیهای زنان ایرانی است.
اما واقعیت فراتر از این تصورات است. ایران سرزمینی است سرشار از استعداد، اندیشه، و تلاش؛ و زنان ایرانی، بخشی عظیم و پرشکوه از این منظومه درخشاناند. از دل همین خاک، زنانی برخاستهاند که در عرصههای علم، پزشکی، مهندسی، هنر، ورزش، کارآفرینی، حقوق، فناوری، محیطزیست و آموزش، نه تنها در کشور خود بلکه در سطح بینالمللی درخشیدهاند. اما چرا این چهرهها برای ما ناآشنا ماندهاند؟ چرا هنگامی که از یک نابغه علمی یا یک برنده جایزه جهانی نام میبریم، ذهنمان بلافاصله سراغ نامهایی میرود که از فرهنگ و جغرافیای دیگری آمدهاند؟
این اتفاق بازتابی از ساختارهای فرهنگی و رسانهای جهانی است که بهصورت مداوم و هوشمندانه، موفقیت را با چهرههایی خاص معرفی میکند و با بیتوجهی یا سانسور دستاوردهای ملتهای دیگر، از جمله ایرانیان، ذهن جهانیان و حتی خود ما را شکل میدهد. این کمنمایی، نه از کم حضور بودن بانوان، بلکه از کمدیده شدن آنها در ساختار روایت رسانهای ماست.
در این میان، یکی از وظایف مهم ما—چه در سطح فردی، چه در سطح اجتماعی و فرهنگی—این است که با بازشناسی و معرفی چهرههای موفق ایرانی، بهویژه بانوان، این دیوار ذهنی تحقیر ملی و بیاعتمادی به خویشتن را فرو بریزیم. باید با افتخار بگوییم که ما نیز از دل این خاک، نخبه میپرورانیم.
این یک دعوت است برای بازنگری در زاویه نگاهمان به موفقیت. ما باید آموختههای ذهنی خود را از نو بنویسیم. موفقیت، ملیت نمیشناسد، اما ما باید موفقیت را در چهرههای خویش نیز جستجو کنیم. باید فرزندانمان، بهویژه دختران این سرزمین، از کودکی بیاموزند که میتوانند بدرخشند، بسازند، و اثرگذار باشند؛ نه با الگو گرفتن صرف از چهرههای خارجی، بلکه با شناخت از تاریخ و حالِ پرفروغ خودشان.
هرچند دنیای بیرون ممکن است تصویری دیگر بسازد، اما ما موظفیم آیینههای درونی خود را جلا دهیم. ایران، سرزمین شیرزنانیست که اگر دیده شوند، نه تنها الگویی برای ایران، بلکه برای جهان خواهند بود. این شناخت، نخستین گام در راه ساختن آیندهای با اعتماد به نفس، عزت نفس، و هویتی ریشهدار است؛ آیندهای که در آن، دختران ایرانی پیش از آنکه چهرهای غربی را تحسین کنند، با افتخار به آینه نگاه کنند و بگویند: «من میتوانم، چون از اصحاب ما میتوانیم هستم.»
پاسخها