در جشن پیروزی تراکتورسازی تبریز به وفور پرچم‌های رژیم‌های ترکیه و آذربایجان و رفتارهای پان‌ترکیسم مشاهده شد.از اینرو این موضوع را با حساسیت بیشتری به ان می پردازیم و به برخی از سناریوهای موجود در این زمینه اشاره می کنیم.
◻️پان‌ترکیسم ورزشی یا ناسیونالیسم قوم‌گرا؟
(بررسی امنیتی-اجتماعی نمودهای پان‌ترکیسم در مناسبت‌های ورزشی تبریز)
◻️در این هفته تیم فوتبال تراکتورسازی تبریز قهرمانیش در لیگ برتر فوتبال ایران قطعی شد و برای اولین بار در تاریخ ایران یک تیم تبریزی قهرمان لیگ برتر می شود و این موفقیت نشان دهنده نگاه مساوی و شایسته سالارانه نظام به قومیت های مختلف است و یک برگ برنده در نظام مردمسالاری دینی در ایران است اما متاسفانه برخی به بهانه شادی و خوشحالی بابت این اتفاق، آن را به صحنه‌ای برای بروز نمادهای قوم‌گرایانه و پان‌ترکیستی تبدیل کردند.
بد نیست به تحلیلی کوتاه در مورد ریشه‌های اجتماعی و فرهنگی این پدیده، بازیگران داخلی و خارجی، وپیامدهای محتمل برای امنیت ملی و سناریوهای آینده این اتفاقات بپردازیم.
در مورد ریشه های این اتفاق می توان به این موارد اشاره کرد.
1️⃣احساس تبعیض و نادیده‌گرفته‌شدن در سطح ملی
2️⃣نفوذ فرهنگی جمهوری آذربایجان و ترکیه
3️⃣ضعف روایت‌سازی ملی
4️⃣استفاده از فوتبال به‌عنوان ابزار هویت‌یابی قومی
این رویداد ضدفرهنگی و البته ضدمنافع ملی بازیگران مؤثری نیز داردکه
فعالان فرهنگی پان‌ترک، برخی هواداران افراطی فوتبال، رسانه‌های محلی همسو با قوم‌گرایی از اصلی ترین بازیگران داخلی این اتفاق هستند البته نهادهای فرهنگی و رسانه‌ای ترکیه و آذربایجان، شبکه‌های پان‌ترک در فضای مجازی و رژیم صهیونیستی نیز از بازیگران خارجی آن نام برد.
◻️در صورت بی‌توجهی به این موضوع می توان چنین پیامدهائی را برای آن برشمرد:
1️⃣افزایش شکاف هویتی بین اقوام
2️⃣مشروعیت‌بخشی به گفتمان تجزیه‌طلبی
3️⃣تقویت گسل‌های امنیتی در مرزهای شمال غرب
4️⃣تهدید برای تمامیت ارضی ایران
5️⃣تشدید مداخله‌گری قدرت‌های منطقه‌ای در امور داخلی ایران
◻️در پایان می توان برای این موضوع و روند آن چند سناریو متصور شد که هوشیاری مسئولین ، مردم را می‌طلبد.
سناریو اول: تداوم وضعیت موجود (سناریوی غفلت)
✅ مظاهر قوم‌گرایانه در رویدادهای ورزشی افزایش می‌یابد
✅ رسانه‌های خارجی مشروعیت‌بخشی بیشتری انجام می‌دهند
✅ افکار عمومی محلی از هویت ملی فاصله می‌گیرد
❌ امنیت نرم و روانی کشور به مخاطره می‌افتد
سناریو دوم: مداخله هوشمندانه فرهنگی-اجتماعی (سناریوی مدیریت فعال)
✅ اجرای برنامه‌های تقویت هویت ایرانی در کنار گفتمان قومیتی
✅ توانمندسازی رسانه‌های بومی متعهد
✅ تولید محتوای چندزبانه وحدت‌محور
✅ افزایش حضور نخبگان منطقه‌ای در سطوح تصمیم‌گیری ملی
❌ کنترل نسبی مظاهر افراطی‌گری بدون سرکوب گسترده
سناریو سوم: برخورد امنیتی شدید (سناریوی سرکوبگرانه)
✅ حذف ظاهری مظاهر قوم‌گرایی در کوتاه‌مدت
❌ افزایش نارضایتی عمومی
❌ مهاجرت فرهنگی و فکری به رسانه‌های بیگانه
❌ تبدیل گفتمان هویتی به گفتمان مقاومتی ضد مرکز
که در این میان باید سناریوی دوم ،به صورت جدی مورد توجه قرار بگیرد و آن را در ابعاد مختلف، عملیاتی نمود و نگذاریم نقطه قوتهای نظام تبدیل به مسائل فرهنگی و امنیتی شود.
پاسخ‌ها